Planet Finance: Gratis Olie
Corona, een plotselinge stilstand van de wereldeconomie. Deze stilstand was niet alleen figuurlijk, maar ook letterlijk: logistieke processen en operaties kwamen tot stilstand. Zo ook op zee.
Vaarroutes van olietankers met ruwe olie kwamen tot stilstand en deze tankers kwamen hierdoor letterlijk stil te liggen, gezien verkopende partijen hun olievoorraden niet meer kwijt konden door de opdroging van vraag en afname. De tankers en hun bemanning restte niets anders dan te wachten op een betere prijs. Deze tankers werden gebruikt als opslag; olie dat op dat moment geen vraag kende, en daardoor ook niet veel waard was. Tijdens de eerste lockdown liepen de Noordzee en vele andere zeeën vol met deze olietankers.
Olie: de grondstof van onze wereldeconomie
Een van de openingszinnen van aflevering 2 van de serie Planet Finance luidt: “Een mens wil graag weten waar hij in de toekomst aan toe is, en omdat olie toch nog altijd het bloed is dat door de aderen van de wereldeconomie stroomt, willen we niets liever dan dat de prijs van olie stabiel is.” Hierop reageert Dan Dicker, ex-vloer trader, dat alles wat we om ons heen zien van aardolie is gemaakt, van synthetische stoffen tot speelgoed en van kunststoffen tot aan medicijnen. Een belangrijke grondstof dus, zo niet de belangrijkste als je kijkt naar koersdata websites of als je kijkt naar het economische nieuws: altijd staat de prijs van een vat Brent of WTI olie zichtbaar in beeld.
Futures
De prijs van een vat Brent of WTI olie komt tot stand op de futuresmarkt. Dit is een markt waarop door vraag en aanbod van en naar deze olie futurescontracten, de prijs van een vat olie tot stand komt. Hierbij fungeren deze futurescontracten als afspraken tussen partijen over de afname (levering) van een bepaalde hoeveelheid, voor een bepaalde prijs op een bepaalde locatie. Fysiek dus. Futures kunnen hiermee worden gebruikt als verzekering tegen sterk dalende of sterk stijgende olieprijzen.
Op de datum dat een contract afloopt, wordt daadwerkelijk fysiek het onderliggende product geleverd aan de houder van een future contract. De koper van zo’n contract zal dus op de dag dat dit contract afloopt, het onderliggende product moeten afnemen voor de vooraf afgesproken prijs, en wel op de afgesproken plaats van levering.
Cushing, Oklahoma
Voor olie is de plaats van levering een kleine stad in het hart van de Verenigde Staten: Cushing, Oklahoma. Hier staan olieterminals van zo’n 7 a 8 bedrijven, aldus Dan Dicker. De locatie van Cushing heeft zijn oorsprong in oliebronnen, die in het begin van de 20e eeuw werden ontdekt. Nu deze oliebronnen al langere tijd zijn uitgeput, speelt Cushing nog steeds een belangrijke rol: 40 jaar geleden werd deze plaats uitgekozen als plaats van levering voor de olie futurescontracten. Dit zijn nu de meest verhandelde futures ter wereld: er worden maar liefst 1 miljoen contracten per dag verhandeld.
Van Olietanker naar Opslag
Een data-analyse bedrijf uit Londen liet tijdens de aflevering zien dat maar liefst 80% van de 985 schepen op het moment van interview diende als drijvende opslag. Dit waren gouden tijden voor bedrijven in de opslag. Zo bereikte het opslagbedrijf Vopak een piek in de aandelenkoers van €52,62 eind april 2020.
Een negatieve olie futureprijs
20 april 2020 08:30 EST. De olie futureprijs noteert $12,53. Een tweet van de premier van Canada, over het feit dat de prijs van olie afkomstig van de teerzanden in Canada, welke normaal gesproken lager ligt dan de Amerikaanse olieprijs, negatief was, zorgde voor het startpunt van een historisch Black Swan event.
20 april 2020 12:55 EST. De olie futureprijs is inmiddels gezakt tot $4,86. Syed Shah, crypto daytrader, werd wakker gebeld door zijn oom uit Pakistan om eens naar de ontwikkeling van de olie futureprijs te kijken, deze was immers in een tijdsbestek van slechts 4 uur met maar liefst 60% gedaald.
20 april 2020 12:57 EST. Syed Shah nam een positie in door een paar olie futurecontracten te kopen voor $5,01.
20 april 2020 13:32 EST. Vervolgens daalde de prijs van deze olie futurecontracten naar $2,11. Syed Shah besloot om nog een paar van deze futurecontracten te kopen, ondanks dat hij nog nooit eerder een (olie) futurecontract had gekocht - en hiermee dus niet bekend was met de implicaties van zijn trades en de verplichtingen die hij hiermee was aangegaan.
20 april 2020 14:08 EST. Syed Shah besloot, met de overtuiging dat de olie futureprijs niet negatief kon worden, om nog eens 212 contracten bij te kopen toen de olie futureprijs op $0,01 was beland. 1 contract impliceert een verplichting van afname van 1,000 vaten olie.
20 april 2020 14:13 EST. Vervolgens ‘kocht’ Syed Shah nog eens 212 contracten voor -$2,50. Ofwel: hij kreeg geld toe bij het aankopen van deze contracten. Dat een (olie) futurecontract negatief was geworden, was tot op heden nog nooit gebeurd.
20 april 2020 14:29 EST. Vlak voor het allerlaatste moment dat deze olie futurecontracten voor de maand mei verhandelbaar waren, bereikte de futureprijs een ATL van -$40,32, om vervolgens op -$37,63 te sluiten op 14:30 EST.
Zero Sum Game
Daytrader Syed Shah keek tegen een totaal verlies van 13 miljoen Canadese dollar aan. (Door het feit dat de broker van Syed Shah niet over de juiste software beschikte om negatieve futureprijzen aan te geven, keek Syed Shah in eerste instantie tegen een constante koers van $0.00 aan. Hierdoor is het totaalverlies van Syed Shah dan ook gecompenseerd tot slechts een ton.)
In deze zero sum game hebben anderen, de tegenpartijen die de futurecontracten verkochten en hiermee short zaten, tegen een winst moeten hebben aangekeken.
Onderzoeksjournalist Leah Mcgrath Goodman vroeg de tickdata op, die een interessante inkijk geeft in hoe deze olie futureprijs negatief kon worden. Met slechts een paar trades in slechts een paar fracties van een seconde tijd ging deze olie futureprijs van $0,01 naar $0,00 naar -$0,01. Om vervolgens in slechts een paar minuten naar -$37 te gaan doordat partijen die futures aanhielden hun posities moesten sluiten om geen fysieke afnameplicht op het moment van expiratie te hebben, en hiermee dus hun futures moesten verkopen tegen negatieve prijzen, wat additionele verkoopdruk veroorzaakte.
In de aflevering wordt Vega Capital aangehaald, waartegen aanklachten zijn ingediend voor koersmanipulatie en het doelbewust laten crashen van de markt. Vega Capital zou op 20 april 2020 een winst van ruim $632 miljoen hebben geboekt.
Hiermee kun je maar weer eens zien dat de winst van de ene, het verlies voor de ander betekent. In tijden van korte termijn handel, waarin de futuresmarkten zich bevinden, wordt dit extra versterkt. Dit gezien er letterlijke 1-op-1 handel plaatsvindt tussen koper en verkoper, de afnemende partij en de leverende partij. Daar waar je bij aandelen een gemeenschappelijke waardecreatie kunt creëren op de lange termijn, zoals besproken in het artikel van vorige week, is dit in de futuresmarkt dus niet het geval. De trades die gedaan werden na 14:08 EST, toen de prijs van de olie futurecontracten van $0.01 naar $0.00 naar -$0.01 ging, hebben dus de waarde van de shorters verhoogt en de waarde van alle partijen die futurecontract aanhielden, verlaagd naar negatieve waardes.
Dit Black Swan event heeft er dus voor gezorgd dat we nu allemaal weten dat negatieve futureprijzen dus daadwerkelijk - ook in de praktijk - een mogelijkheid zijn. Net zoals we ook de massieve stijging van het aandeel Gamestop zagen begin 2021. Allemaal resultaten van de dynamiek tussen vraag en aanbod. De vraag rest nu wat het volgende Black Swan event zal zijn. Ongeacht zal hier vraag en aanbod ook weer een belangrijke rol spelen.
Rampen Obligaties
Volgende week gaan we ons verdiepen in de markt van rampen obligaties, geld verdienen aan catastrofes en de berekening van premies voor rampen die nog niet hebben plaatsgevonden.
Over Planet Finance
Dit voorjaar bracht de VPRO met regisseur Marije Meerman (in coproductie met zdf/arte en met steun van het NPO-fonds & CoBO) een zesdelige documentaireserie uit genaamd Planet Finance, waarin Meerman de kijker meeneemt op reis door de ons parallel gecreëerde financiële wereld. Het is een documentaireserie die wij met veel belangstelling hebben gekeken en waar we sindsdien nog vaak aan terug denken.
Daarom hebben we besloten om middels 6 artikelen elke aflevering bij langs te gaan en onze takeaways te noteren, maar ook om een blik op de toekomst te werpen en onszelf vragen te stellen. Vragen waarop we ogenschijnlijk direct een antwoord lijken te hebben, maar wat - naarmate je er steeds langer en dieper over na gaat denken - toch meer voeten in de aarde heeft dan het ogenschijnlijk lijkt op voorhand.
Deze week behandelden we aflevering 2: “Gratis Olie”. Terug te kijken via NPO.
Disclaimer
Publicaties op deze Website (https://debeursbaas.nl) zijn geen beleggingstips of -adviezen. Enkel wordt getracht informatie te geven over de beleggingswereld en het opbouwen van een portfolio. Daarnaast kunnen er meningen worden gegeven over bedrijven specifiek, of over het sentiment van de economie als geheel. Deze meningen, ongeacht gepresenteerd met feiten e/o cijfers, zijn eveneens geen beleggingstips- of adviezen. Deze dienen puur ter illustratie van onze visie. De documentatie gepresenteerd op onze Website kan onjuistheden e/o onregelmatigheden bevatten. Doe altijd je eigen onderzoek en raadpleeg meerdere bronnen alvorens het overgaan tot mogelijke beleggingsbeslissingen. Beursbaas is geenszins verantwoordelijk voor eventuele geleden schade als gevolg van onjuistheden e/o onregelmatigheden op onze Website of in onze producten e/o diensten. Bij het observeren van onjuistheden e/o onregelmatigheden, het verzoek contact met ons op te nemen zodat wij dit kunnen corrigeren.